Lesmateriaal

Op zoek naar inspiratie voor een goede les? In deze lessenbank vind je uitgewerkte lessen met bijbehorend lesmateriaal en toetsen. De lessen zijn gerubriceerd op filosofisch domein, werkvorm en leerniveau. Gebruik de zoekfilters of zoek op trefwoord om snel te vinden wat je zoekt. Toetsen zijn vergrendeld en zijn alleen toegankelijk als je ingelogd bent.

Heb je zelf nog een les of toets waar je enthousiast over bent en die je graag zou willen delen met collega’s? Neem dan contact op met de redactie van de lessenbank via lesmateriaal[at]vfvo.nl.

Het lichaam-geestprobleem in de film Her

Samantha (hoofdpersonage in de lovestory Her) is een kunstmatige intelligentie. Ze is slim, grappig én ze heeft geen lichaam. Kan Samantha verliefdheid ervaren? Een les waarin het lichaam-geestprobleem aan de kaak wordt gesteld, toegespitst op emoties. Naar aanleiding van korte filmfragmenten uit de film Her wordt in de klas het gesprek aangegaan. Vervolgens wordt theoretische verdieping gezocht bij Merleau-Ponty, James en Nussbaum.

Kernbegrippen

DescartesemotiegeestJameslichaamMerleau-PontyNussbaumverliefdheid

Hume’s empirisme en causaliteit in een flipbook

Twee lessen over Hume’s empirisme en zijn ideeën over causaliteit. Leerlingen bespreken aan de hand van een zelfgemaakt flipbook waarom volgens Hume causaliteit een problematisch concept is.

Kernbegrippen

causaliteitempirismeHumeimpressiekennistheorie

Sartre en Foucault over vrijheid – 3e klas / ob

De leerlingen worden gestimuleerd een positie in te nemen over de vraag of wij vrij zijn. De posities van Sartre en Foucault worden geïntroduceerd als twee uitersten. Uiteindelijk wordt de leerlingen gevraagd een eigen positie te formuleren, rekening houdend met de argumenten van Sartre en Foucault.

NB Deze les is ook in een uitgebreidere versie beschikbaar voor 4e klassen, met een kijkopdracht bij Sunny Bergman’s documentaire Beperkt Houdbaar als verwerkingsopdracht. 

Kernbegrippen

disciplineringexistentialismenormaliseringpanopticonSartre. Foucaultstructuralismevrijheid

Feminisme en Wrecking Ball

Aan de hand van de filosofie van Sartre en Foucault ontleden we wat er gebeurt in de veelbesproken clip “Wrecking Ball” van Miley Cyrus: wat bedoelt ze met deze clip, wat wil ze ermee bereiken en in hoevere slaagt ze daarin? De verschillende soorten feministische filosofie van Simone de Beauvoir en Luce Irigaray worden kort geïntroduceerd en toegepast. De leerlingen lezen twee reacties uit de muziekwereld op deze clip en vergelijken deze met elkaar. We eindigen de les met een discussie.

Kernbegrippen

de beauvoirempowermentfeminismeFoucaultirigaraymachtrepresentatieSartre

Foucault: waarheid en macht

Deze les behandelt het denken van Foucault over het vertoog, disciplinerende macht en het panopticum. De les is desgewenst aan te vullen met een uitgebreide verdiepingstekst met vragen en met toepassingsopdrachten (in de bijlagen).

Kernbegrippen

disciplineringFoucaultinstructiemachtnormaliseringvertoogwaarheid

Mens vs. machine: wat is intentionaliteit?

In twee lessen wordt onderzocht of kunstmatige intelligentie intentionaliteit kan hebben en daarmee een voorwaarde voor moraliteit. Aan de hand van de Turing-test en de Chinese Kamer worden argumenten voor en tegen intentionaliteit bij kunstmatige intelligentie besproken.

Kernbegrippen

Chinese Kamerintentionaliteitkunstmatige intelligentierobotsSearleTuringTuring-testzelfbewustzijn