Samenvatting
Deze les behandelt het denken van Foucault over het vertoog, disciplinerende macht en het panopticum. De les is desgewenst aan te vullen met een uitgebreide verdiepingstekst met vragen en met toepassingsopdrachten (in de bijlagen).
Domein
Antropologie, Sociale filosofie
Kernbegrippen
disciplinering, Foucault, instructie, macht, normalisering, vertoog, waarheid
Benodigde tijd
50 minuten + desgewenst meer tijd voor de verdiepingsopdracht
Lesniveau
Havo 5, Vwo 4, Vwo 5
Lesplan
Aandachtsvraag: Waarom zou je naar je docent luisteren?
Klassikaal gesprek: De docent heeft in zijn klaslokaal veel te zeggen, maar niet alles. Een voorbeeld: een jongen zit op z’n telefoon tijdens de uitleg. De docent tolereert dit niet en pakt de telefoon af. De docent oefent zijn macht vervolgens uit.
- welke macht vind je als leerling wel of niet acceptabel?
- waarom accepteer je van de ene docent meer dan van de andere?
- wie heeft er allemaal macht over jou en heb jij ook macht over de docent (wanneer)?
- kun je situaties aangeven wanneer je macht als positief kunt zien?
- hoe zorgt de inrichting van het klaslokaal tot een bepaald gedrag?
Video: Durf te denken – Foucault
Kijkvraag: Welke begrippen worden er genoemd?
Instructie: Uitleg aan de hand van powerpoint
Opdracht: Aan de slag met hand-out Foucault
Extra: Verdiepingsopdracht met tekst en vragen. Hier zit een analyse-opdracht in over de eigen school, en een extra opdracht over Magister. Deze laatste twee opdrachten kunnen weggelaten worden, ze kunnen ook gebruikt worden als uitgangspunt voor een klein werkstuk.
Leerdoelen
De leerling kan de begrippen vertoog, disciplinerende macht en panopticum weergeven en toepassen op een voorbeeld (begrijpen) (analyseren)
Benodigd materiaal
- Hand-out Foucault
- Powerpoint
- Verdiepingsopdracht
- Filmpje Foucault van Durf te Denken: https://www.youtube.com/watch?v=Go3G06A_vlA
Suggesties voor vervolglessen
Lessenserie over valse behoeften en macht, denk aan: Marcuse, Adorno, Horkheimer
Auteur
Deirdre Boer