Samenvatting
In deze les wordt de tegenstelling tussen cultuur- en ethisch relativisme in kaart gebracht aan de hand van een casus over kindhuwelijken. Ook wordt een aantal begrippen die samenhangen met het relativisme uitgelegd en uiteindelijk beargumenteren de leerlingen een eigen standpunt over de gelijkwaardigheid van culturen.
Domein
Ethiek
Kernbegrippen
cultuur, cultuurrelativisme, relativisme, universalisme
Benodigde tijd
2 lesuren (blokuur) – 90 tot 100 minuten
Lesniveau
Havo 4, Vwo 4
Lesplan
De les is opgebouwd in de volgende (didactische) fasen:
Introductie (programma)
Casus kindhuwelijken
- Tekst lezen (klassikaal)
- Vragen beantwoorden (individueel)
- Vragen bespreken (klassikaal)
- Gesprek: bestaan er universele waarden?
Uitleg begrippen: etnocentrisme, cultuurrelativisme, geëncultureerd zijn, cultuurdeterminisme, ethisch relativisme
Discussievraag: zijn alle culturen gelijkwaardig?
- Bespreken op basis van eerste reacties leerlingen
- Verdiepen door verplicht de besproken begrippen te hanteren
- Citaat Cliteur tonen (ppt) en in discussie verwerken
- Cartoon tonen (over vrouwendiscriminatie in verschillende culturen) om discussie verder aan te wakkeren
- Leerlingen bij elkaars reacties laten benoemen of ze relativistisch of universalistisch op de cartoon reageren
Afronden: leerlingen na laten denken over wat hun eigen standpunt is met betrekking tot de gelijkwaardigheid van culturen
- Eigen standpunt laten opschrijven (individueel) met tenminste twee argumenten en evt een weerlegging van een mogelijk tegenargument.
Leerdoelen
De leerling kan:
- de begrippen etnocentrisme, cultuurrelativisme, geëncultureerd, cultuurdeterminisme, ethisch relativisme en universalisme uitleggen en toepassen op een casus (begrijpen)
- waarden identificeren in een casus en beargumenteren in hoeverre deze relatief of universeel zijn (analyseren)
- een beargumenteerd standpunt innemen over de gelijkwaardigheid van culturen aan de hand van de gebruikte begrippen (kritiseren)
Benodigd materiaal
- Suggestie: Cogito, tekstboek p. 58-59
Suggesties voor vervolglessen
- Les over relativisme met opdracht bij interview met Simon Blackburn.
Auteur
Sjimmie Lensen