Eugenetica

Samenvatting

In deze les wordt de Westerse eugenetica besproken, met voorbeelden uit het werk van Darwin en Haeckel, voorbeelden uit de VS, Nazi-Duitsland en de casus Anders Breivik.

Domein

Ethiek

Kernbegrippen

Darwin, eugenetica, evolutionaire ethiek

Benodigde tijd

50 minuten

Vereiste voorkennis van leerlingen

evolutietheorie

Lesniveau

Vwo 4, Vwo 5

Lesplan

Deze lessen vereisen van de docent dat hij/zij zich verdiept in eugenetica en iets wil vertellen over een donkere periode uit de Westerse geschiedenis die vaak wordt vergeten. Het gaat hier dus niet om een lesplan dat als zodanig direct om te zetten is in een les, maar eerder om enkele aanwijzingen en materiaal om een geslaagde en zeer interessante les hierover voor te bereiden.

  • De eerste slide van de powerpoint laat een tekening zien van Haeckel. Op deze tekening zijn zichtbaar de mensen die evolutionair gezien dichterbij de apen staan en verder weg van de apen. Nummer 1 op dit plaatje is de “meest geëvolueerde” mens, en nummer 12 is duidelijk een primaat.
  • Hetzelfde plaatje maar dan duidelijker en verder ingevuld en benoemd staat op slide 2.
  • De les begint met het doorlopen van de powerpoint en het stellen van vragen. De vragen bij slide 1 en slide 2 zijn vooral vragen over waarvandaan de mensen komen die zijn afgebeeld. Vraag aan de leerlingen waar op slide 2 nummer 24, 21, 19, 17, 16 en 5 vandaan komen. Antwoorden: nummer 24 (de hoogste mens) duidelijk een Arische Europeaan, nummer 21 een native American, nummer 19 een Mongool, nummer 17 een aboriginal, nummer 16 een Negroide man, nummer 5 een jood (een neusaap ziet er heel anders uit, dit is een tekening van Haeckel waarin je duidelijk een opstap ziet naar anti-semitisme).
  • Slide 3 spreekt redelijk voor zichzelf. Dit is hoe Haeckel dacht dat men in Afrika leeft…
  • Slide 4 en 5 lees je met de klas. Het zijn citaten van Darwin & Huxley over moraal en evolutie: het laten leven van de zwakken zorgt voor devolutie en is onnatuurlijk.
  • Slide 6, 7 en 8 zijn borden die in de VS staan. Slide 6 staat in New York. Slide 7 en 8 in Indiana. Laat de leerlingen lezen wat er staat en vraag op ze begrijpen wat begrippen betekenen als “hereditary”, “poverty”, “criminality”, “sterilization” etc. Vraag aan de leerlingen of ze denken dat poverty en criminality genetisch overdraagbaar zijn.
  • Slide 9 is een poster van de NSDAP die overeenkomt met slide 6 (VS). Hier zou de docent kort eugenetica kunnen bespreken tijdens het Nazisme.
  • Bij slide 10 kan er kort iets verteld worden over Anders Breivik en kan ook het YouTube fragment worden afgespeeld. Anders Breivik heeft aangegeven dat een reden voor de moorden die hij pleegde was vanuit sociaal Darwinistische redenen: de aarde is overbevolkt.
  • Over deze casus kan worden gesproken met de leerlingen. Andere casussen kunnen hier ook aan worden aangehaakt. Te denken valt aan het verbeteren van embryo’s.

Leerdoelen

De leerling kan:

  • het begrip eugenetica uitleggen en in historische context plaatsen (begrijpen)

Benodigd materiaal

Auteur

Jaron Daniel Schoone

Bijlagen

Schrijf een bericht