Samenvatting
Leerlingen leren stap voor stap een essay te schrijven over een emotie naar eigen keuze.
Domein
Antropologie
Kernbegrippen
emoties, essay schrijven
Benodigde tijd
6 lesuren van 50 minuten
Vereiste voorkennis van leerlingen
Geen specifieke voorkennis nodig, kinderen zijn wel al vertrouwd met het bediscussiëren, mondeling en op schrift, van stellingen. Persoonlijk laat ik deze oefening na 10 weken 1 uur per week doen.
Lesniveau
Onderbouw
Lesplan
Les 1 Inleiden
- Kondig doel lessenserie aan: eerst samen proefessay schrijven, vervolgens een essay schrijven dat beoordeeld zal worden.
- Laat leerlingen een emotie kiezen.
- Kondig stap 1 aan: inleiding over een emotie.
- Geef voorbeeld: Lees eigen inleiding emotie voor. Zie Bijlage 1. voor een voorbeeld.
- Bespreek de functie van de inleiding en de voordelen van het centraal stellen van de eigen ervaring.
- Laat de leerlingen beginnen met een beschrijving van een moment waarop zij de zelfgekozen emotie voelden.
- Wijs de leerlingen erop alvast een keuze te maken wat volgens hen het meest belangrijke/definiërende van deze emotie is. Laat hen eindigen met de aankondiging dat de leerlingen gaan onderzoeken of datgene ook inderdaad het meest belangrijke is van deze emotie.
- Laat leerlingen de inleiding schrijven.
- Laten inleveren, eventueel nakijken.
Les 2 Waarheden
- Laat leerlingen de geschreven inleidingen herlezen. (Ze mogen uiteraard correcties maken.)
- Laat leerlingen voor zichzelf bedenken welke zaken of opvattingen ook zeker waar zijn over deze emotie (een schets).
- Laat ze dit zorgvuldig opschrijven als ze de geschetste waarheid willen gebruiken.
- Wijs de leerling erop dat iedere ‘waarheid’ een hoofdstukje kan zijn (met eigen tussenkopje/tussentitel).
- Laat leerlingen andere leerlingen met een soortgelijke emoties elkaar opzoeken en de waarheden uitwisselen maar zeker ook bekritiseren. Ze mogen van elkaar stelen.
- Laten inleveren, eventueel nakijken.
Les 3 Misverstanden
- Laat leerlingen herlezen wat ze tot dusverre hebben. (Ze mogen uiteraard correcties maken.)
- Laat de leerlingen vijf misverstanden bedenken over de emotie. (Bijvoorbeeld: boosheid ontneemt je het zicht op wat er aan de hand is.) Misschien hebben ze in de uitwisseling in de vorige les al misverstanden besproken.
- Laat de leerlingen zorgvuldig uitleggen waarom het misverstand een misverstand is.
- Wijs de leerlingen erop dat iedere ‘waarheid’ een hoofdstukje kan zijn (met eigen tussenkopje/tussentitel).
- Laat de leerlingen andere leerlingen met een soortgelijke emotie elkaar opzoeken en de misverstanden uitwisselen. Ze mogen van elkaar stelen. Wijs ze erop dat als iemand het oneens is met de opvatting van de medeleerling ze dat natuurlijk in hun essay kunnen en mogen verwerken.
- Leerlingen mogen uiteraard ook onderzoek doen naar de gekozen emotie op, bijvoorbeeld, het internet.
- Laten inleveren, eventueel nakijken.
Les 4 Herordenen en afsluiten
- Herschrijven, herordenen.
- Laat de leerlingen nagaan of er een logische ordening is in de opbouw van de paragrafen.
- Sluit af met een evaluatie: Klopt je aankondiging uit de inleiding? Waarom wel? Waarom niet?
- Laat de leerlingen hun essays inleveren, eventueel nakijken. Eventueel kun je besluiten dat sommige kinderen al zo’n goed essay hebben geschreven dat ze les 5 en 6 mogen overslaan.
Les 5/6 For real
- Leerlingen schrijven nu zelfstandig een essay over een andere emotie.
- Zet de stappen nogmaals op het bord.
- Ik geef leerlingen ruim de tijd (twee lessen) omdat ik niet wil dat ze er thuis aan werken.
Leerdoelen
De leerling kan een filosofisch essay over een emoties schrijven.
Benodigd materiaal
- Voorbeeld voor een inleiding (zie bijlage 1.)
- Eventueel: Voorbeeld van een goed essay van een leerling.
Auteur
Roland van Loosbroek n.a.v. Workshop VFVO Marjan Slob