Samenvatting
Kijkopdracht bij een TED talk van Frans de Waal over moreel gedrag van dieren. Leerlingen reflecteren op de vraag of de mens van nature een egoïst of altruïst is.
Domein
Ethiek
Kernbegrippen
altruïsme, egoïsme, evolutionaire ethiek, Frans de Waal, mens en dier
Benodigde tijd
50 minuten
Vereiste voorkennis van leerlingen
egoïsme en altruïsme
Lesniveau
Vwo 4, Vwo 5
Lesplan
De kijkopdracht bestaat uit twee delen. De leerlingen maken vraag 1-5 tijdens het kijken naar de TED talk van Frans de Waal. Na afloop maken zij vraag 6 bij het citaat van Dawkins.
De TED talk kan in zijn geheel worden afgespeeld, maar het is ook goed om de TED talk op pauze te zetten om de leerlingen tijd te geven voor het beantwoorden van de vragen. De vragen staan op chronologische volgorde. Voor het afspelen van de video heb je ongeveer 15 tot 20 minuten nodig. Als je met leerlingen spreekt over de onderwerpen in de video dan heb je uiteraard meer tijd nodig.
Zorg ervoor dat de leerlingen minstens 10 minuten overhouden in de les om de opdracht over egoïsme en altruïsme te maken.
Twee extra opmerkingen: de leerlingen vinden de vraagstelling lastig omdat ze een argument voor hun positie moeten geven en een argument tegen de tegenovergestelde positie. Deze laatste kunnen ze echter halen uit de tekst. Het is goed om hier bij het nakijken of nabespreken van de vraag op te letten.
Ten tweede kan de opdracht, indien er tijd over is, aanleiding zijn om een discussie te voeren over de volgende vraag:
Is iemand een echte altruïst als deze persoon iets voor een ander doet maar daar tegelijkertijd iets voor terugverwacht? Of is een echte altruïst iemand die iets doet voor een ander zonder dat deze persoon er iets voor terugverwacht?
Leerdoelen
De leerling kan:
- de begrippen wederkerigheid, empathie en sympathie uitleggen (begrijpen)
- een beargumenteerd standpunt innemen over de vraag of de mens van nature egoïst of altruist is (creëren)
Benodigd materiaal
TED talk van Frans de Waal ‘Moral behavior in animals’ via https://www.ted.com/talks/frans_de_waal_do_animals_have_morals
Auteur
Jaron Daniel Schoone