Het zal je vast niet ontgaan zijn: het rommelt in onderwijsland. Afgelopen week zijn er twee lijvige rapporten verschenen die ons leraren allemaal aangaan, of zouden moeten aangaan. Het betreft het rapport van de wetenschappelijke curriculumcommissie en het rapport van de commissie onderwijsbevoegdheden. De ene betreft ons vak, de ander betreft ons beroep. Voor beide liggen de verbouwingsplannen klaar. Het uitblijven van een collectieve respons vanuit de beroepsgroep op deze plannen maakt het gebrek aan een tegenmacht van leraren pijnlijk zichtbaar. De noodzaak om met vereende stem te spreken is urgenter dan ooit.

Voor wat betreft de bevoegdheden is de beoogde stelselwijziging voorlopig van de baan. De steigers kunnen weer ingeklapt worden, in ieder geval tot de nieuwe minister aantreedt. Maar hoe nu verder met de verbouwingsplannen? Een smaldeel van de commissie heeft een eerste aanzet daartoe geleverd in een brief aan de bewindslieden, waarin zij hun zorgen uitte over het proces, de gevolgen voor de onderwijskwaliteit en de arbeidsrechtelijke positie van de leraar. Daarin stellen zij dat de beroepsgroep nu aan zet is:

de discussie over een eventuele herziening van het bevoegdhedenstelsel beginnen bij de beroepsgroep zelf, bij de leraar. Het is immers zijn vak dat ‘in de steigers’ gaat. De herziening van de bevoegdheden biedt de beroepsgroep een prachtige kans om met elkaar de dialoog aan te gaan over wat ‘goed leraarschap’ inhoudt. Deze dialoog zou de opmaat moeten vormen voor een eventueel nieuw te ontwerpen stelsel van bekwaamheidsgebieden (…)

Wat betreft het curriculum liggen de plannen nog altijd op tafel. Deze stelselwijziging heeft groen licht gekregen van de wetenschappelijke curriculumcommissie, met een aantal aanscherpingen op inhoud. In de kamerbrief lazen wij dat de wetenschappelijke commissie haar waardering uitsprak voor de voorstellen. Het continueren van curriculum.nu heeft vanzelfsprekend grote gevolgen voor de inhoud van ons beroep:

de commissie onderstreept het belang van een toekomstbestendig curriculum. Een bijgesteld curriculum zou volgens haar moeten leiden tot een breed curriculum voor leerlingen waarbinnen ruimte is voor scholen om eigen keuzes te maken en waarmee tevens het eigenaarschap van leraren wordt vergroot.

Wij denken dat er een niet te missen kans ligt voor de beroepsgroep om ons uit te spreken over ons prachtige beroep en ons vak. Wat is goed onderwijs? Wat is goed leraarschap? Wat betekent dit voor de bekwaamheidseisen? Voor het onderhoud van die bekwaamheden? Voor het curriculum? Voor het opleiden van nieuwe leraren?

In geen sector zijn de verschillen tussen de opvattingen van leraren zo groot als in de onze.

Deze pluriformiteit wordt nog wel eens als oorzaak aangedragen waarom het in onze sector niet lukt om tot een krachtige beroepsorganisatie te komen. De verschillen in inzichten zouden zo groot zijn, dat we niet door één deur kunnen met elkaar. Laat staan met één stem spreken. Wie Twitter een beetje volgt, lijkt in die opvatting bevestigd te worden. Wat ons daarom voor ogen staat, is een dialoog te organiseren tussen alle leraren vo, onverschillig of ze georganiseerd of ongeorganiseerd zijn. Daar hebben we een korte questionnaire voor gemaakt, bestaande uit drie vragen:

• Hoe brengen we het gesprek over goed leraarschap op gang?
• Waar kunnen leraren praten over wat goed onderwijs en goed leraarschap is?
• Welke mogelijke route(s) voor een versterking van de beroepsgroep vanuit deze professionele dialoog zie je?

Link naar de questionnaire vind je hier.

Bespreek deze vragen ook met je omgeving. Wij verzamelen de antwoorden en komen direct na de krokusvakantie met een plan. Wil je meedenken met de denktank beroepsorganisatie? Graag: laat het ons weten. Reacties kunnen naar beroepsgroepvo[at]gmail.com.

Bij voorbaat dank,

Desiree Berendsen, Erik Ex, Pieter Leenheer, Jasper Rijpma, Harm Tiggelaar