Beste collega,
Bij dezen nodigt de studiedagcommissie je van harte uit voor de jaarlijkse VFVO-studiedag op vrijdag 25 september 2020. Rekening houdend met de bijzondere omstandigheden waarin we nu met z’n allen leven, hebben we een programma samengesteld waar we trots op zijn. In tegenstelling tot voorgaande studiedagen zal de studiedag dit jaar op een alternatieve, coronaproof buitenlocatie plaatsvinden. Daarover hieronder meer. Verder in dit bericht: een beschrijving van het thema en de aangeboden workshops, alle benodigde praktische informatie en een link naar het online inschrijfformulier.
Thema
Dit jaar staat de actualiteit in de filosofieles centraal. De maatschappij vraagt het onderwijs om maatschappelijke veranderingen te faciliteren. Hoe kunnen wij als filosofiedocenten vanuit filosofisch perspectief een bijdrage leveren aan de actuele maatschappelijke debatten over ‘Black lives matter’, diversiteit, complottheorieën en populisme. Als kapitein van ons vak moeten we met ons scheepje twee klippen omzeilen: de eerste klip is filosofie als rationeel baken dat zich alleen met eeuwige waarheden bezig houdt en zichzelf opsluit in haar schone toren; de andere klip is filosofie als niets meer dan pseudomaatschappijleer. Wij moeten wat dat betreft kiezen voor een creatieve middenpositie en dat is een hele opgave, maar ook een leuke opgave. Doel van de studiedag is dus jullie filosofische stuurmanskunst (m/v) vergroten bij het aansnijden van actuele, prangende onderwerpen tijdens de les.
Programma
10:00 – 10:30 Inloop
10:00 – 10:40 Kort welkomstwoord
10:45 – 12:00 Workshopronde 1
12:00 – 13:00 Lunch
13:00 – 14:15 Workshopronde 2
14:30 – 15:45 Workshopronde 3
16:00 Afsluiting en borrel
Locatie
In verband met Corona is er besloten om de studiedag op een buitenlocatie te laten plaatsvinden om voldoende afstand en ventilatie te kunnen garanderen. Theehuis ’t Bluk (Zuiderheide 2, 1251 SE Laren) biedt ons een schitterend uitzicht over de Zuiderheide tussen Hilversum en Laren. Zorg voor voldoende warme kleding om de dag buiten door te kunnen brengen. Bij regen zal er voor tenten gezorgd worden om ons droog te houden.
We zijn ons ervan bewust dat deze locatie niet voor iedereen makkelijk bereisbaar is. Gezondheid staat dit jaar echter voorop in de locatiekeuze. Wij hopen volgend jaar weer veilig op Utrecht CS terecht te kunnen.
Routebeschrijving
’t Bluk is per auto makkelijk te bereiken via de A1 (routebeschrijving). Er is gratis parkeergelegenheid naast ’t Bluk.
Kom je met het openbaar vervoer, dan raden we je aan om met de trein naar Hilversum te gaan en dan de OV-fiets te pakken. Van het station naar ’t Bluk is het 10 minuten fietsen (routebeschrijving).
Workshops
Er is ruimte om aan drie verschillende workshops deel te nemen. Wij zullen ons best doen om iedereen zoveel mogelijk bij workshops van eerste keuze te plaatsen. Bij gebrek aan animo voor een bepaalde workshop behoudt de organisatie zich het recht om de betreffende workshop te laten vervallen.
- Complottheorieën (door Rob Revet en onderzoeksjournalist Dirk Mostert)
Hoewel complottheorieën van alle tijden zijn, lijken ze met name de laatste paar jaar in veelvoud voor het voetlicht te komen en aangehangen te worden. Flat earth, 9/11, G5, Deep state, corona, en QAnon zijn er voorbeelden van. Regelmatig blijkt in de klas dat ook onze (filosofie)leerlingen zich kritiekloos uitleveren aan complotdenken. Een zorgelijke ontwikkeling waarbij de vraag gesteld kan worden wat de specifieke taak van de filosofiedocent is in deze kwestie. - De esthetica van populisme (door Arjan de Visser)
Populisme is omstreden. Soms heftig bestreden, maar ook soms populair onder leerlingen. In deze workshop gebruik ik de omweg van de kunstbeleving als middel om polarisatie over populisme in het debat te vermijden. In deze workshop sta ik eerst stil bij de algemene samenhang tussen wereldvisie en kunstbeleving, daarna ga ik specifiek in op het populisme en daarna geef ik aanbevelingen voor het debat. Mijn doel is een interactieve workshop waar iedereen – incl. ikzelf – van leert. - Je bent altijd al activist. Dramatische vormen voor de klas in de Black Lives Matter beweging (door Kirsten Pols)
Inhoudelijk staat op de achtergrond de sociale en politieke filosofie van Plessner over de sociale rollen die we spelen en de onmogelijkheid van een neutrale positie. Praktisch gaan we aan de slag met het inzetten van ons eigen dramatalent als docent om een positie te belichamen in de Black Lives Matter beweging op een manier die tegelijkertijd de afstand tot die positie waarborgt. Op die manier komt er spelende vrijheid in de klas die voor leerlingen de vrijheid schept een eigen positie in te nemen en van positie te wisselen. - Diversiteit in de filosofie (door Carlo Ierna, VU)
Ze zijn er: de niet-westerse en vrouwelijke filosofen. Maar ze komen nog weinig voor in de filosofieboeken. Vanwaar dit gebrek, moeten we dit veranderen, en zo ja: hoe?
Filosofiedocent en onderzoeker Carlo Ierna vertelt ons over zijn beginnend project aan de VU om de canon van de filosofiegeschiedenis te vernieuwen, en daarmee representatiever te maken door niet-westerse en vrouwelijke filosofen een plek te geven. In deze workshop word je geprikkeld om actief over dit onderwerp na te denken en in gesprek over te gaan met je collega-docenten. - Hoe help ik mijn leerlingen meer filosofische diepgang te krijgen in hun p.o.? (door Wibo van Lanen en Martin Luiten)
In een door ons ontwikkelde p.o. voor h4 en v4 laten we leerlingen nadenken over uiteenlopende maatschappelijke thema’s waarbij filosofische probleemstellingen en vragen bij formuleren. Wat wij willen laten zien is dat we gaandeweg de uitvoering en begeleiding van deze p.o. verschillende filosofische werkvormen invoegden om leerlingen zelf aan het filosoferen te krijgen: socratisch gesprek, mindmapping, vraagstructuur opstellen, etc. Wij waren erg tevreden over de kwaliteitsslag die leerlingen daardoor konden maken. Deze praktijkervaring willen we tijdens deze workshop met jullie delen. - Toetsvragen en actualiteit (door Sam de Vlieger)
In deze workshop gaan we het hebben over hoe je leerlingen middels het maken van toetsvragen filosofische concepten aan de actualiteit kan laten verbinden. Ik gebruik daarvoor een website die ik zelf heb ontwikkeld waar leerlingen elkaar vragen kunnen stellen en elkaars antwoorden na kunnen kijken. Door leerlingen analyse- en evaluatievragen te laten stellen moeten ze zelf op zoek naar een verbinding tussen filosofische inhouden en de actualiteit.
Kosten en inschrijving
Kosten voor deelname zijn €100,- voor leden en sympathisanten. Student-leden betalen een gereduceerd tarief van €50,-. Voor de bekostiging van de studiedag kun je een beroep doen op je persoonlijke scholingsbudget. Deelnemerskosten zijn inclusief koffie en thee, lunch en borrel.
Meld je aan voor de studiedag via dit online inschrijfformulier: september. De factuur wordt na de uiterste inschrijfdatum verzonden naar het bij ons bekende factuuradres.
Ben je nog geen lid van de VFVO, maar wil je als filosofiedocent (in opleiding) wel graag deelnemen aan de studiedag? Word dan eerst lid van de vakvereniging via https://vfvo.nl/lid-worden/.
Annuleren
Je kunt je inschrijving kosteloos annuleren t/m vrijdag 18 september door te mailen naar ledenadministratie@vfvo.nl. Mocht je je inschrijving niet tijdig geannuleerd hebben en toch niet kunnen deelnemen aan de studiedag, dan zijn wij genoodzaakt om de volledige deelnemerskosten in rekening te brengen i.v.m. reeds gemaakte kosten.
We kijken ernaar uit om jullie weer in levenden lijve te zien.
Hartelijke groeten,
VFVO Studiedagcommissie 2020
Heleen Booij, Nienke van Dijken, Rob Revet, Arjan de Visser